آشنایی با شهر زیر زمینی جزیره کیش کاریز کیش
به گزارش سیلور 7، در این مقاله از وب سایت خبرنگاران به معرفی شهر زیر زمینی جزیره زیبای کیش که معروف به کاریز کیش هست خواهیم پرداخت تا بیشتر با این مکان دیدنی آشنا شوید پس در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر درباره این کاریز بدانید.
بلیط هواپیما در طاهاگشت
قبل از شروع بهتر بدانید که یکی از پرطرف دارترین مقاصد گردشگری در ایران جزیره کیش می باشد که سالانه پذیرای گردشگران زیادی از مناطق مختلف کشور و خارج از کشور می باشد . جزیره کیش دارای مکانهای تاریخی و مکانهای مدرن گردشگری میباشد که در سفر به این جزیره می توانید از آنها بازدید کنید.
اطلاعاتی کوتاه درباره جزیره کیش بدانید
جزیرهٔ کیش یکی از جزیره های خلیج فارس و از توابع بخش کیش ، شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان می باشد و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران بشمار می رود . در گذشته، این جزیره را به نام قیس می خواندند. شکل این جزیره بیضی مانند است
شرایط آب و هوای کیش گرم و مرطوب بوده و میانگین دمای سالانه این جزیره 26/6 درجه سانتیگراد می باشد. آب و هوای جزیره کیش تحت تأثیر توده های مختلف هوای شمال غربی و جنوبی قرار داشته و به شکل کلی خشک و کم باران است. بارندگی بیشتر به صورت رگبار و درماه های زمستان اتفاق می افتد
از نظر پوشش های گیاهی جزیرهٔ کیش می توان به باغ های نخل خرما، درختان بومی کهور ایرانی و کنار و درختان غیر بومی مانند کهور پاکستانی (سمر)، اکالیپتوس، آکاسیا، کنوکارپوس و ابریشم اشاره نمود.
جزیره کیش به دلیل ماهیت گردشگری خود ، طی سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر آثار تاریخی که مورد توجه گردشگران است، پارک های ساحلی و تفریحی مانند تم پارک آبی اوشن، پارک هنر، ساحل مرجانی، سواحل ماسه ای-مرجانی، باغ وحش، آکواریوم،باغ پرندگان کیش، دلفیناریوم شهر زیر زمینی کاریز، کلبه هور، کشتی های تفریحی و همچنین کشتی به گل نشسته یونانی از دیگر دیدنی های کیش می باشند.پلاژهای بانوان و آقایان، امکانات سوارکاری، پیست 70 کیلومتری دوچرخه سواری، کارتینگ، باگی، غواصی،جت اسکی، فلای بورد، پاراسل و اسکی روی آب نیز از دیگر امکانات گردشگری جزیره کیش است. از دیگر جاذبه های گردشگری منطقه می توان به نبود هرگونه چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی در خیابانها و جاده های کیش و همچنین وجود عظیمترین پرچم ایران در این جزیره اشاره نمود.
جزیره به عنوان چهارمین مقصد گردشگری در جنوب غرب آسیا از سوی سازمان گردشگری اعلام شده است.
مقالات بیشتر درباره جزیره کیش بخوانید :
+ مراکز خرید کیش را بیشتر به شناسید
+ معرفی مکان های دیدنی کیش
+ جذاب ترین دیدنی های کیش کجاست؟
+ معرفی برخی از رستوران های کیش
+ گفتنی های جالب درباره کیش
+ 7 روز خاطره انگیز در سفر به کیش
درباره کاریز کیش بیشتر بدانید
- این جاذبه بیش از 2500 سال قدمت دارد و نمونه ای از هنر حفر قنات در ایران است.
- ویژگی های منحصر به فرد این ساختار زیرزمینی از جمله مرجانی بودن ، جریان آب شیرین، هوای خنک در زیر زمین و سقف مرجانی مملو از فسیل های با قدمت بسیار بالا، این جاذبه را در زمره مهم ترین جاذبه های ایران و حتی دنیا قرار می دهد.
آشنایی با شهر زیرزمینی کیش نمونه ای از هنر حفر کاریز در ایران
شهر زیرزمینی کیش که با نام های قنات کیش، کاریز کیش و شهر زیرزمینی کاریز نیز خوانده می شود، یکی از جاذبه های گردشگری و تاریخی جزیره کیش است که قدمت آن به بیش از 2500 سال پیش باز می شود. این مجموعه، هرگز یک شهر زیرزمینی تاریخی نبوده و در اصل شبکه ای از جهتهای زیرزمینی است که توسط ایرانیان برای راهنمایی آب حفر شده است.
کاریز معادل فارسی قنات است و به سازه ای خطاب می شود که در گذشته برای راهنمایی آب های زیرزمینی استفاده می شده است. از دیرباز، هنر احداث کاریز، مخصوص ایرانیان و در انحصار آنان بوده و از آنجا که قدمت برخی کاریزهای ایران به شش هزار سال نیز می رسد، می توان ایرانیان را صاحبان اصلی هنر ایجاد قنات دانست.
کاریز کیش حدود 15 کیلومتر طول دارد و در عمق 14 متری زیرِ زمین ایجاد شده است. این کاریز حدود 10000 متر مربع وسعت دارد و از نظر طول رشته قنات و یا عمق چاه ها قابل مقایسه با قنات هاى دیگر در سایر نقاط ایران نیست . این ساختار تماشایی، بدون ابزارآلات پیشرفته و با وسایلی مانند تیشه و کلنگ احداث شده و هنوز آثار این ابزار بر سقف مشاهده می شود.
از ویژگی های منحصر به فرد این ساختار زیرزمینی می توان مرجانی بودن، جریان آب شیرین، هوای خنک در زیرِ زمین و سقف مرجانی مملو از فسیل های با قدمت بسیار بالا اشاره نمود که باعث می شوند کاریز کیش در زمره مهم ترین جاذبه های ایران و حتی دنیا به شمار آید.
تا مدت ها این کاریز جاذبه چندانی برای گردشگران نداشت تا اینکه آب شیرین، هوای خنک و معتدل آن و بافت فسیلی سنگ های مرجانی، توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کرد و برای احیای آن دست به کار شدند. در شهریور ماه 1378 این جاذبه جانی تازه گرفت و با عنوان مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیرزمینی کیش - کاریز پذیرای گردشگران شد. در این طرح سعی شده که این کاریز برای بازدیدنمایندگان مناسب سازی شود و آن ها بتوانند در جهت جریان آب، حرکت نمایند؛ شاید به همین دلیل است که این مجموعه به نام شهر زیرزمینی خوانده می شود.
ساختار حیرت انگیز کاریز کیش
ویژگی های مختلفی هستد که باعث شده اند این کاریز به عنوان نمونه ای جالب و خاص از کاریزها شناخته شود. در ادامه تعدادی از این ویژگی ها را با هم مرور می کنیم:
استحکام شگفت انگیز کاریز
علت موفقیت سازندگان کاریز کیش در احداث این سازه، استفاده خلاقانه از لایه گِل مارن در زمین است که اهمیت و ارزش این جاذبه را دو چندان می نماید. گل مارن نوعی گل رس است که در حالت طبیعی نرم و انعطاف پذیر بوده و با قرارگیری در معرض هوا، تغییر پیدا می نماید؛ چنانچه این گِل، یک سوم از حجم خود، که در واقع همان آب است را از دست بدهد، ساختاری خشک پیدا کرده و شروع به ترک خوردن می نماید. ساخت این کاریز در لایه گل مارن یکی از علل دوام و پایداری آن به شمار می رود چرا که این محل همواره مرطوب است و ویژگی منحصر به فرد گل مارن استحکام آن را تضمین می نماید. جهت حفاظت از این لایه ارزشمند و حفظ رطوبت آن، دیوارهایی جلوی آن ساخته شده که از سنت های ایرانی الهام گرفته و چهره خاصی به مجموعه بخشیده اند.
از این گل در پخت آجر، سفال و ظروف سفالی استفاده می شود و بهترین نوع سیمان موسوم به سیمان پرتلند نیز از آن تهیه می شود. ترکیب گل مارن با مواد دیگر، در جداره چاه های نفت و در مکمل غذایی دام و طیور و آبزیان نیز کاربرد دارد. این گل خواص درمانی نیز دارد و برای درد مفاصل و نرمی پوست مورد استفاده قرار می گیرد.
هوای خنک دائمی در زیر زمین
یکی از ویژگی های قنات کیش، هوای خنک و معتدل آن است که در طول سال هیچ تغییری نمی نماید. فرقی ندارد که چه فصلی از سال وارد کاریز شوید؛ در تمام ایام سال دمای این ساختار زیرزمینی بین 22 تا 25 درجه سانتی گراد است و گردش شما را دلپذیر می نماید. همین هوای معتدل آب را نیز در دمای مناسبی نگهداشته و کیفیت آن را برای شرب حفظ می نماید.
سقف مرجانی با میلیون ها سال قدمت
آن چه که کاریز کیش را متمایز از دیگر کاریزها جلوه می دهد، سقف مرجانی آن است که زمانی بستر آب دریا بوده و قطر آن به 7 متر می رسد.
این سقف، مملو از صدف ها و آبزیانی است که به صورت فسیل در آمده اند و به وضوح قابل مشاهده هستند. کافیست به هنگام قرار گیری در کاریز، به بالا نگاه کنید تا متوجه این فسیل ها شوید که میلیون ها سال قدمت دارند و در کنار یکدیگر چیده شده اند. آزمایش های اجرا شده در دانشگاه مونیخ آلمان بر روی تعدادی از این فسیل ها، قدمت این سقف را بین 53 تا 570 میلیون سال نشان می دهند و حکایت از عمر بالای این سقف دارند.
تصفیه خانه طبیعی آبی گوارا و ارزشمند
آبی که در کاریز کیش جریان دارد، حاصل بارندگی های فصلی جزیره است. مرجان ها به صورت یک فیلتر طبیعی عمل می نمایند و آب با عبور از آنها تصفیه شده و در لایه گل مارن ذخیره می شود تا در قنات جریان یابد. از این آب گوارا برای مصرف شرب ساکنین استفاده می شد و برای آبیاری گیاهان نیز به کار می رفت. کشتی ها نیز این آب را برای مصرف و فروش و یا معاوضه با اجناس دیگر به کشورهای حاشیه خلیج فارس می بردند چرا که در حدود قرون پنجم و ششم هجری، جزیره کیش مرکز تجارت خلیج فارس و دریای عمان به شمار می رفت و آب آشامیدنی آن نزد کشورهای حاشیه خلیج فارس از ارزش بسیار بالایی برخوردار بود.
غلبه بر شیب کم زمین
جهت همه کاریزها از ارتفاعات شروع شده و به مظهر یا همان نخستین محل پدیدار شدن آب می رسند. جزیره کیش ارتفاع چندانی ندارد و شیب بسیار کم آن می توانسته حرکت آب را با مشکل روبرو کند. ارتفاع کاریز کیش در بیشترین حالت به چهل و پنج متر می رسد و همین امر باعث شده تا این جاذبه به نمونه ای منحصر به فرد از کاریزها تبدیل شود. چگونگى راهنمایی آب هاى زیرزمینى به سطح زمین در کیش نشان از به کارگیری پیشرفته ترین و هوشمندانه ترین روش ها به هنگام حفر قنات دارد.
نکته قابل توجه در خصوص کاریز کیش، حفاری استادانه و ماهرانه آن به دست ایرانیان باستان است که باعث شده شیبی ملایم در طول قنات به وجود آید. این شیب ملایم، هم موجب حرکت مناسب آب و سهولت آبیاری شده و هم امکان برداشتن آن را با چیزی شبیه به دلو (ظرف آب کشی از چاه) فراهم کرده است. ایرانیان در آن موقع با حفر گاو چاه ها در برخی از نقاط این جهت موجبات حرکت نامحسوس آب به سوی مظهر را فراهم آورده و این امکان را به وجود آورده اند که مردم در طول جهت با دلوهای مخصوص، آب را از چاه ها به سطح زمین کشیده و نیازهای خود را رفع نمایند.
چاه های کاریز
این کاریز در ابتدا دارای دو رشته است که از دو سوی جزیره، منطقه صفین و باغو سرچشمه می گیرند. این رشته ها پس از پیمودن جهتی تعیین به محل فعلی مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیرزمینی کیش می رسند و به سه رشته تبدیل می گردند. آب پس از این محل در یک رشته، جریان پیدا کرده و به شهر قدیمی حریره منتهی می شود که در انتهای جهت بازدید از کاریز کیش قابل مشاهده است. در طول جهت گذر آب، 274 حلقه چاه برای برداشت آب به چشم می خورد که تعداد 74 چاه در مجموعه کاریز کیش واقع شده است. وجود این تعداد چاه در جهت یک قنات، حکایت از این دارد که در این کاریز، آب هم به صورت ساکن بوده و هم به سمت مظهر کاریز جریان و حرکت داشته است. اگر به هنگام بازدید به سقف کاریز نگاه کنید، یکی از حلقه های چاه را که اخیرا در لایه مرجانی به ضخامت هفت متر ایجاد شده را می بینید که فرمی مخروطی دارد.
دیدنی های کاریز کیش
در طی بازدید خود از کاریز کیش با جاذبه های خاصی آشنا خواهید شد که در ادامه به آنها می پردازیم:
1- لایه های مختلف زمین
بازدید از کاریز کیش شما را به اعماق زمین می برد و فرصت می دهد تا با تعدادی از لایه های خاک این جزیره آشنا شوید. این لایه ها عبارتند از:
1- سقف مرجانی با فسیل های چند میلیون ساله به ضخامت 7 متر که مهم ترین این لایه ها و دیدنی ترین آن ها به شمار می رود. به تصور عموم، دیدن مرجان ها تنها به وسیله بازدید از موزه های طبیعی یا غواصی در آب های آزاد میسر می شود اما کاریز کیش فرصتی جدید و استثنایی پیش روی آن ها قرار داده تا به راحتی از یک مجموعه مرجانی عظیم بازدید نمایند.
2- لایه خاک کپراک که از مخلوطی از مرجان و مارن در زیر لایه مرجانی تشکیل شده و حدود 2 متر دارد.
3- گِل مارن که نوع خاصی از رس است و عامل استحکام قنات به شمار می رود.
2- پایاب کهن کاریز
برداشتن آب همه کاریزها به جز چاه ها از محلی موسوم به پایاب امکان پذیر می شود. در طول جهت کاریز کیش نیز شش پایاب تعبیه شده است که قدمت آن ها به بیش از 800 سال می رسد و یکی از آن ها در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیرزمینی کیش به چشم می خورد. در گذشته دور مردم بومی جزیره، کوزه به دوش می گرفتند و از این محل آب شرب خود را تامین می کرده اند. پله های این پایاب از رسوبات ناشی از سیلاب ها تخلیه و به صورت قدیمی حفظ شده است. به دلیل تامین نور و هوای کافی در بالای این پایاب چاهی وجود دارد که با دهانه ای عظیمتر از چاه های جهت حفر شده است.
3- موزه خلیج فارس
در مجموعه شهر زیرزمینی کیش موزه ای با مساحت بیش از 280 مترمربع واقع شده است که در آن نتیجه آزمایشات کارشناسان شهر مونیخ آلمان بر روی فسیل ها به همراه شناسنامه، قدمت و دوره های مختلف زمین شناسی آنها نگهداری می شود. انواع مختلف فسیل ها با نام و اصطلاحات علمی تعیین شده اند و در معرض بازدید عموم قرار دارند. یکی از این فسیل ها مربوط به لاک پشتی است که از 570 میلیون سال قبل به جا مانده و در این مجموعه به نمایش در آمده است.
علاوه بر این فسیل ها، اطلاعات کاملی راجع به خلیج فارس و جزیره کیش از قبیل پیدایش جزیره کیش، فرهنگ، جغرافیای طبیعی و تاریخی و گیاهی، منابع آبی و اقلیمی و آب و هوا نیز در این موزه به چشم می خورد و در مهم ترین قسمت، اسناد، مدارک و نقشه های قدیمی خلیج فارس را می بینید که نشان دهنده نام همواره ایرانی این خلیج هستند.
4- بازارچه صنایع دستی
در مجموعه فرهنگی سیاحتی شهر زیرزمینی کیش می توانید از بازارچه سنتی دیدن کنید که در دالان های آن برپاست و مجموعه ای ارزشمند از آثار هنرمندان این مرز و بوم را در خود دارد.
خوشگذرانی در کاریز کیش
امکانات خوبی در کاریز کیش وجود دارند که به شما فرصت خلق ساعاتی خوش و به یادماندنی را می دهند:
عکاسخانه: بخشی در این مجموعه با عنوان عکاسخانه وجود دارد که در آن می توانید تصاویری زیبا و خاص از خود ثبت کنید.
خوشمزه گردی: در کاریز کیش رستوران و چایخانه نیز احداث شده است تا بتوانید لحظات خوشمزه و خوش طعمی را در آنها تجربه کنید و خاطرات خوشی را با خود به یادگار ببرید. در رستوران این مجموعه می توانید به هنگام صرف غذا به موسیقی زنده نیز گوش فرا دهید و غرق در لذت شوید.
راه دسترسی و اطلاعات بازدید
آدرس: استان هرمزگان، جزیره کیش، بلوار میرمهنا، حدفاصل میدان المپیک و میدان فارور
زمان بازدید: همه روزه از ساعت 9:00 تا 22:00
بهای بلیت: 20000 تومان
کامپوزیت دندان ایمپلنت
منبع: تاپ تراول