تمرکز بر مهارت های حسی و ریاضی در مجموعه تست های هوش دو سالگی، ضرورت توجه بیشتر به ظرافت های روان شناسی در آموزش خردسالان
به گزارش سیلور 7، داریوش صادقی، مولف این اثر در گفت وگو با خبرنگاران ، درباره هدف خود از تهیه مجموعه های آموزشی پیش از سه سالگی شرح داد: در زمینه آموزش های پیش از دبستان، در غالب کشورها تمرکز اصلی بین سنین سه تا هفت سالگی است و به طور معین بیش از 80 درصد کتاب های آموزشی، بر سنین پیش دبستانی متمرکز شده اند و سال های پایین تر از داشتن یک سیستم آموزشی هدفمند و پیوسته مانند دوره پیش دبستانی و یا سال های اولیه دبستان بی بهره مانده اند. اگرچه برای سنین تولد تا پنج سالگی کتاب های داستان و اسباب بازی های بسیار متنوعی فراوری شده است؛ اما در زمینه محتوای هدفمند و پیوسته آموزشی که متناسب با سن بچه ها باشد، هنوز خلأ و نیازهای بسیاری دیده می گردد.
صادقی با بیان اینکه بچه ها به موازات رشد جسمی و فیزیکی، مراحل رشد شناختی (ذهنی) را هم مرحله به مرحه طی می نمایند، اضافه کرد: از دیدگاه پیاژه مراحل رشد شناختی به دوره های حسی-حرکتی(تولد تا دو سالگی) پیش عملیاتی(دو تا هفت سالگی) و عملیات عینی و انتزاعی تقسیم بندی شده است. علاوه بر این طبقه بندی، بچه ها در هر سال از لحاظ گفتاری، شنیداری و مهارت های خودیاری و اجتماعی رشد مخصوص به همان دوره را طی می نمایند. به عنوان نمونه کودکی که در یک سالگی راه می افتد، نسبت به نوزاد، چه از لحاظ حرکتی و چه از لحاظ شناختی جهش قابل توجهی در یاد گیری نشان می دهد و مفاهیم بیشتری را درک می نماید. البته وقتی از آموزش به بچه ها زیر سه سال صحبت می کنیم، منظورمان این است که یاری کنیم تا کودک نسبت به محیط و دنیای اطرافش شناخت بیشتری کسب کند و تمام مهارت هایش به صورت هماهنگ و به موازات هم پرورش پیدا نمایند.
وی گفت: یک کودک خجالتی و دوری گزین، هنگام ورود به پیش دبستانی و دبستان، مسائل بسیاری در ارتباط با همسالان و حتی یادگیری خواهد داشت؛ بنابراین باید آموزش و ارزیابی ها را از همان ماه های نخست تولد آغاز کنیم و با شناخت نقاط قوت و ضعف کودک، وی را برای یک زندگی اجتماعی استاندارد و یادگیری خوب آماده کنیم.
صادقی درباره مجموعه کتاب های دو سالگی شرح داد: این مجموعه برای بچه ها دو ساله(24 تا 36 ماهه) تهیه شده و شامل هفت نسخه کتاب است که مهارت های ذهنی و هوش کودک را می سنجند و یاری می نمایند تا کودک مفاهیم متنوعی را آموزش ببیند. این کتاب ها با تمرین هایی بسیار ساده و مقدماتی، علاوه بر آموزش های گام به گام، بسیاری از مفاهیم و آموزش های مناسب با ادراک بچه ها دو ساله را به آنها آموزش می دهد و والدین را تشویق می نماید تا بعضی از آموزش ها را به صورت عملی با کودک کار نمایند.
وی درباره ویژگی های رشدی دو سالگی عنوان نمود: دو سالگی زمان آغاز استقلال کودک است. در این سن کودک از لحاظ نیازهای جسمی مانند غذاخوردن، راه رفتن، انجام فعالیت های ساده و غیره به نوعی استقلال می رسد و به مفهوم من (وجود مستقل خودش) بیشتر پی می برد. با شکل گیری مفهوم من، حس اعتماد به نفس، ارزشمندبودن و توانمندی در کودک شکل می گیرد؛ بنابراین سن بسیار مهمی به شمار می رود و کودک دوست دارد به هر روش، خود، کارهایش را انجام دهد. اگر این ویژگی را بشناسیم و به درستی با آن برخورد کنیم، هم آموزش های مناسب با سن کودک را با وی کار می کنیم و هم جوانه رشد اعتماد به نفس و خودباوری را در کودک پرورش می دهیم.
صادقی اضافه کرد: مجموعه دو سالگی، مهارت و حافظه دیداری و شنیداری، مهارت های گفتاری و شنیداری، هوش دیداری-فضایی، دقت و توجه، مفاهیم ریاضی و حل مساله را به کودک آموزش می دهد و می آزماید.
وی توضیح داد: بچه ها در دهه اخیر از لحاظ ضریب هوشی و مهارت های ذهنی نسبت به بچه ها دهه های گذشته تفاوت های چشمگیری نشان می دهند که این موضوع رابطه مستقیم با توسعه وسایل الکترونیک و تصویری -به ویژه تلفن های همراه هوشمند- دارد. این بچه ها از نوزادی تلفن همراه را در دست والدین خود می بینند و با توجه به یکی از مهم ترین مهارت های خود یعنی مهارت تقلیدکردن، به سرعت، انجام کارهای ساده با آن را یاد می گیرند. از سوی دیگر وقتی کودک تلفن همراه را در دست والدینش می بیند، می خواهد آن را تصاحب کند یا وقتی توجه پدر و مادر به تلفن همراه را می بیند، با گرفتن آن، خودش را مرکز توجه قرار می دهد و والدین هم در مقابل گریه و پافشاری کودک، یا تلفن همراه را به وی می دهند یا برای سرگرم کردن کودک و انجام امور شخصی، کودک را با بازی های ساده این وسیله سرگرم می نمایند. این مساله باعث شده است که بچه ها دهه اخیر از لحاظ ادراک شناختی و بعضی مهارت های ذهنی، جهش قابل توجهی داشته باشند.
این روانشناس کودک توضیح داد: والدینی که کودک یک تا پنج ساله دارند، می گویند فرزندشان به آسانی با تلفن همراه کار می نماید، خودش بازی دانلود می نماید، با آن عکس می بیند، موسیقی پخش می نماید و غیره که این بیانگر افزایش توانایی ذهنی و مهارت های بچه ها است. حال اگر مفاهیم جنبی و پایه ای ریاضی را -که در چندین دهه گذشته به گروه سنی شش و هفت سال آموزش داده می شد و در تدریس آن از شیوه های مجسم و نیمه مجسم استفاده می شد- به کودک 18 تا 36 ماهه آموزش دهید، متوجه می شوید که بسیاری از آنها را به راحتی یاد می گیرد یا شگفت آور اینکه بسیاری از آنها را بدون آموزش می فهمد و نشان می دهد. به عنوان نمونه یک کودک 18 تا 20 ماهه با اینکه نمی تواند بیش از 10 کلمه حرف بزند، بیشتر مفاهیم جنبی ریاضی مانند بالا، پایین، زیر، رو، پشت، جلو، داخل، بیرون، کنار، اول، آخر، وسط، بزرگ، کوچک، کم، زیاد، بیشتر، کمتر، پر، خالی، بلند، کوتاه و غیره را می فهمد و با انگشت به آن اشاره می نماید. این نکته نشان می دهد که ما با یک نسل تازه روبه رو هستیم که توانایی ذهنی و شناختی متفاوتی با نسل های قبل دارند. این نکته در آینده ای نه چندان دور نمایان تر خواهد شد.
وی بعلاوه شرح داد: بچه ها یک ساله می توانند بر اساس روان شناسی گشتالت یا دید کل نگر، کلمات ساده و قابل درک را با چندین بار تماشا و شنیدن یاد بگیرند و با استفاده از حافظه دیداری قوی، آنها را به خاطر بسپارند و پس از مدتی با تماشا کلمات، آنها را تشخیص و تمیز دهند. به عنوان نمونه وقتی چند کلمه آب، بابا، مادر، کتاب، انار و غیره را جلوی کودک بگذاریم و بگوییم بابا یا آب را نشان بده، به کلمه صحیح اشاره می نماید. بنابراین رویکرد آموزشی ما هم باید متناسب با محیط-زمان پیش برود. اکنون خانواده های تک فرزند، علاقه وافری به آموزش فرزندشان از همان سال های پس از تولد دارند. پدر و مادرها با دسترسی به اینترنت و شبکه های اجتماعی و انفجار اطلاعات، مطلع تر شده اند و به آسانی منابع و روش های آموزشی را جست وجو، مقایسه و دنبال می نمایند. بنابراین تغییر نگرش به آموزش بچه ها یک ضرورت به شمار میرود و باید با رویکرد های علمی و روان شناختی به آن پرداخت.
صادقی گفت: مجموعه کتاب های دو سالگی تمام مفاهیم و مطالبی را که یک کودک در محدوده 24 تا 36 ماهگی درک می نماید و باید آموزش ببیند، گردآوری نموده است.
وی درباره امتیازهای این اثر شرح داد: یکی از ویژگی های جالب این مجموعه این است که هر کتاب را می توان چندین مرتبه و هر بار به روشی متفاوت با کودک کار کرد. کتاب پویا، اثری است که می توان چندین بار آن را خواند یا مرور کرد و هر بار می توان با تغییر روش پرسش یا طرح مسایل تازه و تغییر روش کار، بازی های تازهی با آن انجام داد. این کتاب ها به صورتی تهیه شده اند که هرکدام بازی و آموزش های متنوعی را در بر می گیرند. به علت محدودیت کتاب، شرحات و روش های کار با کتاب ها به صورت متن و فیلم در اپلیکیشن تک هوش در دسترس والدین قرار گرفته است که پس از کار با یک کتاب، می توانند مدتی بعد دوباره به آن کتاب رجوع نمایند و با یک رویکرد تازه همان کتاب را از زاویه ای دیگر و با شیوه های تازهتر به کودک آموزش دهند. بعلاوه اگرچه سعی شده است کتاب ها با عنوان های معین درمورد هر هوش و مهارت، طبقه بندی شوند؛ اما هر کدام از آنها طیف مختلفی از آموزش و آزمون های هوش را در بر می گیرند.
صادقی ادامه داد: آموزش و مهارت های تربیتی بچه ها دو ساله محدود به همین چند کتاب نمی گردد و بازی های حسی- حرکتی، روان شناسی تربیتی و سایر مهارت های عملی دو سالگی در مجموعه هایی دیگر و به عنوان بخشی از زنجیره آموزش دوره پیش از دبستان به زودی در دسترس والدین و مربیان قرار خواهد گرفت.
مجموعه هفت جلدی تست های هوش دو سالگی، به تازگی به وسیله انتشارات کتاب نیستان با قیمت 182 هزار تومان منتشر شده است.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران