جاذبه های موریتانی ، کتابخانه های صحرایی چینگوئتی! - سیلور 7

قبل از اینکه درباره این کتابخانه و علت معروفیت آن صحبت کنیم بد نیست کمی از محل قرار گیری آن یعنی شهر چینگوئتی بدانید. شهر قدیمی چینگوئتی هیچ مغازه، مرکز خرید و یا پارکی ندارد حتی تا کیلومترها اطراف آن هیچ سازه مدرن و یا بلندی دیده نمی گردد به نوعی این شهر در گذشته مانده است اما از طرفی این موضووع باعث شده تا مجذوب نمایندهیت تاریخی و سنت های خود را حفظ کند که همینهم باعث جذب جهانگردها به این شهر شده است. همین که پایتان را داخل این شهر می گذارید درست این حس را پیدا می کنید که به ماشین زمان وارد شده اید و دارید به یکی از شهرهای کهن عرب سفر می کنید.

شهر چینگوئتی در حال حاضر 4711 نفر جمعیت دارد و به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته می گردد و از اصلی ترین جاذبه های گردشگری آن که حتی در موریتانی هم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است کتابخانه های صحرایی چینگوئتی است و البته مسجد بزرگ آن را هم نباید فراموش کرد که به عنوان مسجد آدینه چینگوئیتی هم شناخته می گردد.

در کشور موریتانی چینگوئتی به عنوان شهری بیابانی شناخته می گردد که در لبه غربی ساهارا قرار گرفته است و از آن جا که بیشتر از 12 قرن است که این شهر تاسیس شده است تا به حالا مطمئنا تغییراتی نموده است با این حال به نسبت یک شهر قدیمی و شهرهای دیگر آن چنان که باید عوض نشده است و هنوز هم خانه های چینگوئیتی از سنگ های قرمز بیابانی هستند که سقف هایی از چوب های صاف درختان پالم دارند. این خانه ها با پنجره های بسیار کوچک و درهای دست کند تزیین شده اند، مجموعه همه اینها با هم گنجینه ای پر ارزش و تاریخی درست نموده است که آن را برای گردشگران مجذوب نماینده و پر رنگ نموده است.

متاسفانه امروزه بسیاری از این خانه ها در خطر نابودی کامل هستند و این شهر پر رونق که زمانی 200000 سکنه داشت امروزه فقط چند هزار نفر ساکن دارد… چینگوئتی شهری است که به آرامی در حال مدفون شدن زیر شن های بی رحم صحرا است و همان چند صد خانوار هم با نا امیدی به این شهر چنگ زده اند چون دل کندن از گذشته ها و به خصوص پر ارزش ترین دست نوشته های اسلامی و تاریخی در نظرشان غیر ممکن است، منظور همان دست نوشته هایی است که در کتابخانه های صحرایی چینگوئتی نگهداری می گردد.

از آن جایی که چینگوئتی به عنوان شاهرایی بر سر راه چندین مسیر تجاری در ساهارا محسوب می گردد، در قرن یازدهم میلادی از نظر تجاری بسیار پر اهمیت بود. کاروان های بیابانی ای که از چینگوئتی رد می شدند از این شهر به عنوان محل توقف و واحه ای برای استراحت استفاده می کردند و شترهای خود را در آن جا رها می کردند تا استراحت کند. بعدها این شهر به عنوان محلی برای زائران شناخته شد، جایی که افرادی که می خواستند به مکه بروند از آن جا رد می شدند. از آن جایی که بخبه همین واسطه هزاران نفر از آن جا رد می شدند، ایده های علمی و مذهبی زیاد در آن جا رد و بدل می شد و همین باعث شد تا این شهر کوچک محبوبیتی درخشان پیدا کند تا جایی که شهری که زمانی فقط به عنوان یک توقفگاه شناخته می شد، خیلی سریع به مقصدی تبدیل شد که واقعا حقش بود.

گفته شده که کمتر از نیم قرن پیش حدود 30 کتابخانه تاریخی که در آن هزاران دست نوشته بسیار کهن نگهداری می شده است، وجود داشته است اما امروزه فقط 5 تا از آن ها به جای مانده است و همین تعداد را هم همان خانواده هایی محافظت نموده اند که گنجینه ادبیاتشا ن را سینه به سینه به نسل ها منتقل نموده اند.

دولت موریتانی سعی کرد تا با مردم این منطقه وارد مذاکره گردد و به تعدادی از این دست نوشته های پربهای تاریخی دست پیدا کند تا به گفته خودش بتواند از آن ها محافظت کند ولی مردم چینگوئتی حاضر نشدند تا این میراث را با بقیه تقسیم نمایند. از نظر این مردم، نگه داشتن این دست نوشته ها واقعا افتخار بزرگی است.

یکی از ساکنان چینگوئتی که صیف اسلام نام دارد در خصوص این نوشته ها می گوید: شما حاضرید که دست و پاهایتان را با کسی تقسیم کنید؟ مطمئنا نه، این نوشته ها جزیی از بدن و وجود ما هستند. صیف اسلام در حال حاضر چیزی حدود 700 دست نوشته تاریخی را در مجموعه اش دارد که تصاویری از آن را می توانید در این جا ببینید.

البته در کتابخانه های صحرایی چینگوئتی بر روی جهانگرد هایی که علاقه مند به تماشا این کتاب ها و دست نوشته ها باشند، باز است اما اجازه نمی دهند تا چیزی از مجموعه شان جدا گردد. تخمین زده شده که در حال حاضر 3000 عدد دست نوشته باستانی در کشور موریتانی وجود دارد اما فقط چند هزار تای آن ها در موزه یملی آرشیو شده اند و به طور رسمی وجود دارند، بقیه این دست نوشته های تاریخی مثل همین نمونه هایی که در دست کتابدارهای چینگوئتی و یا بین خانواده ها هست، حالت شخصی گرفته اند و در موزه نگهداری نمی شوند.

منبع: amusingplanet.com