توافق نظر درباره تعریف شبکه ملی اطلاعات ، شبکه ملی بر 14 پایه راسخ می گردد - سیلور 7

به گزارش گروه ارتباطات و فناوری اطلاعات خبرنگاران، با اینکه عنوان شبکه ملی اطلاعات بسیار تکرار شده است؛ اما شمار زیادی از کاربران هنوز به درستی نمی دانند که این شبکه چه می نماید و قرار است چگونه مسائل و کاستی های فعلی عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور را برطرف کند.

علاوه بر مردم، بعضی از مسوولان هم تا همین چند وقت پیش برداشت درستی از شبکه ملی اطلاعات نداشتند و حتی بین مسوولان در مجموعه های مختلف متولی راه اندازی و نظارت بر این شبکه، درباره تعریف و وظایف آن اتفاق نظر وجود نداشت. یکی از موضوعات مهم مورد سوال و ابهام هم زیرساخت شبکه ملی اطلاعات و تفاوت آن با توسعه زیرساخت های فعلی خارج از شبکه ملی است.

اما پیدا کردن تعریف و حد و حدود شبکه ملی اطلاعات از میان اسناد و قوانین کار آسانی نیست و علاوه بر این، باید به زبان ساده و قابل فهم برای مردم گفته شوند. به همین منظور با بهنام ولی زاده، معاون دولت الکترونیک و مدیر کل سابق مدیریت یکپارچه شبکه ملی اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران در زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت وگو نموده ایم و جزئیات پیاده سازی زیرساخت شبکه ملی اطلاعات از دید این مجموعه از او جویا شده ایم.

شبکه ملی اطلاعات در چند لایه تعریف شده است؟

در حالت کلی شبکه ملی اطلاعات از سه لایه تشکیل شده است: زیرساخت، خدمات و محتوا که هر کدام از این لایه های به دو زیرلایه تقسیم می شوند.

لایه زیرساخت بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی شامل زیرساخت ارتباطی و زیرساخت اطلاعاتی است و لایه خدمات نیز به دو بخش خدمات پایه و ابزارهای ضروری و همچنن خدمات کاربردی عمومی تقسیم می گردد، همچنین لایه آخر که روی این دو لایه قرار گرفته است لایه محتوا است که شامل دو زیرلایه است که به عنوان قالب محتوا و کاربرد محتوا شناخته می گردد.

تقسیم بندی لایه ها بر اساس سند معماری و طرح کلان شبکه ملی اطلاعات مدل معماری مرجع شبکه ملی اطلاعات توسط شورای عالی فضای مجازی تصویب و ابلاغ شده است.

تصویر لایه های شبکه ملی اطلاعات براساس مدل تصویب شده را نشان می دهد

در کنار این لایه ها در سند مذکور در راستای الزامات بالا دستی شش لایه به صورت عمودی که باید در کلیه لایه های فوق رعایت گردد آورده شده است. این لایه ها عبارت اند از: مدیریت یکپارچه، سالم سازی و امنیت، پدافند غیرعامل، الزامات شکوفایی و تقنینی، الزامات حاکمیت داده و الزامات فرهنگی.

لایه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات متشکل از چه بخش هایی است؟ و هر بخش چه کارکرد و وظیفه ای دارد؟

در مدل معماری شبکه ملی اطلاعات زیرساخت از دو لایه­ تشکیل شده است که عبارتند از زیرساخت ارتباطی و زیرساخت اطلاعاتی.

زیرساخت ارتباطی را می توان به دو بخش اصلی شامل شبکه های عمومی و شبکه های اختصاصی تقسیم کرد که منظور از شبکه های عمومی شبکه٬های مربوط به کلیه اپراتورهای ثابت و سیار که انواع خدمات ارتباطی با برای عموم مردم، سازمان ها و کسب وکارها فراهم می سازند و شبکه های اختصاصی هم بخش G2G شبکه ملی اطلاعات است.

زیرساخت ارتباطی شبکه ملی اطلاعات دارای اجزایی شامل شبکه هسته، شبکه های تجمیع، شبکه دسترسی، شبکه ترانزیت ترافیک، مراکز تبادل ترافیک (IXPها) یا IXP: Internet Exchange Point، مراکز تبادل ترافیک بین الملل (IIXP)، شبکه های توزیع محتوا (CDN) یا Contenet Delivery Network، سرورهای نام دامنه یا DNS ها، دروازه های ایمن مرزی، شبکه های اختصاصی، زیرساخت های دارای شبکه ارتباطی مستقل، زیرساخت های دارای شبکه های مجازی مستقل بر بستر شبکه های عمومی و بخش G2G شبکه ملی اطلاعات، است. در ادامه به وظیفه هر لایه به تفصیل اشاره می کنم.

شش لایه مدیریت یکپارچه، سالم سازی و امنیت، پدافند غیرعامل، الزامات شکوفایی و تقنینی، الزامات حاکمیت داده و الزامات فرهنگی باید در تمامی لایه های مدل معماری مرجع شبکه ملی اطلاعات رعایت گردد

شبکه هسته

این شبکه متناسب با احتیاجها و ملاحظات مندرج در اسناد بالادستی توسعه یافته و امکان تعامل مدیریت شده با سایر شبکه ها از جمله اینترنت را فراهم می آورد. این شبکه قابلیت ارایه شبکه های اختصاصی مجازی و تحت مدیریت متقاضی را فراهم خواهد نمود.

طراحی و ایجاد این شبکه با هدف گردش داخلی ترافیک و کلیه احتیاجمندی های زیرساختی و خدماتی لازم برای این امر را فراهم خواهد نمود.

شبکه های تجمیع

به منظور ایجاد امکان تضمین کیفیت خدمت و ارایه توافق نامه سطح خدمات SLA یا Service Level Aggreement مورد احتیاج کاربران اپراتورها می توانند در سطح کشور یا به صورت منطقه ای اقدام به ایجاد شبکه های اختصاصی خود نمایند. بدیهی است که این شبکه ها در بخش بین استانی روی شبکه انتقال شرکت ارتباطات زیرساخت ایجاد می شوند.

در حال حاضر شبکه داخل استانی و داخل شهری شرکت مخابرات ایران، شبکه تجمیع کشور را تشکیل داده است و باید این شبکه با رعایت اصل بی طرفی در راستای توسعه خدمات شبکه ملی اطلاعات و تحت نظارت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی احتیاجمندی های دسترسی به خدمات شبکه ملی اطلاعات را ارایه کند.

شبکه های فیبرنوری شهرداری ها و شبکه فیبر نوری توانیرOPGW یا Optical Ground Wire شرکت های برق منطقه ای و دیگر بخش هایی که شبکه های اختصاصی دارند، به منظور استفاده حداکثری و ارایه خدمات شبکه ملی اطلاعات صرفا در چارچوب طرح کلان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و پروانه های صادره سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی امکان ارایه خدمات در لایه مترو را خواهند داشت.

شبکه دسترسی

این شبکه ها با توجه به شرایط جغرافیایی و مالی نقاط مختلف کشور و با استفاده از فناوری های مختلف توسط اپراتورهای دارای پروانه از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور، ایجاد و ارایه خدمت می نمایند و موظف اند متناسب با طرح کلان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و در چارچوب نظارتی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی خدمات شبکه ملی اطلاعات را با رعایت الزامات مندرج در سند تبیین ارایه نمایند.

شبکه دسترسی دارای پوشش کشوری خدمات پهن باند با لحاظ آمایش سرزمینی و مطالعات بازار و با هدف ارایه خدمات پهن باند بومی و ارایه محتوا مطابق با ارزش های ایرانی - اسلامی و خدمات حاکمیتی توسعه خواهد یافت.

شبکه دسترسی دارای پوشش کشوری خدمات پهن باند با لحاظ آمایش سرزمینی و مطالعات بازار و با هدف ارایه خدمات پهن باند بومی و ارایه محتوا مطابق با ارزش های ایرانی - اسلامی و خدمات حاکمیتی توسعه خواهد یافت

به منظور رعایت الزامات عدالت اجتماعی به ویژه در تخصیص منابع خدمات عمومی اجباری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به توسعه خدمات دسترسی در مناطق محروم و کم برخوردار اقدام خواهد نمود.

شبکه ترانزیت ترافیک

دروازه های ورود و خروج ترافیک به کشور منحصرا در کنترل و مدیریت شرکت ارتباطات زیرساخت بوده، اما در راستای ایفای اهداف تعهدات برقراری ارتباطات ترانزیت مطابق اهداف مندرج در سند برنامه ششم توسعه مالی، اجتماعی، فرهنگی کشور باید شرایط مشارکت حداکثری بخش خصوصی با رعایت الزامات و ملاحظات حاکمیتی فراهم گردد.

مطابق اهداف مندرج در سند برنامه ششم توسعه مالی، اجتماعی، فرهنگی کشور باید شرایط مشارکت حداکثری بخش خصوصی با رعایت الزامات و ملاحظات حاکمیتی فراهم گردد

مراکز تبادل ترافیک (IXPها)

مراکز تبادل ترافیک به منظور محلی سازی حداکثری ترافیک شبکه جهت کاهش هزینه تحویل محتوا در شبکه ملی اطلاعات ایجاد می گردد و یکی از اجزای اساسی تبادل ترافیک داخل-داخل و از عناصر کلیدی شبکه ملی اطلاعات است.

مراکز تبادل ترافیک بین الملل (IIXP)

این مراکز جهت تبدیل ایران به مرکز مبادله ترافیک منطقه طراحی می گردد. علاوه براین، با حضور فراهم نماینده های عظیم بین المللی و منطقه ای در این مراکز علاوه بر هدف ذکر شده، کیفیت خدمات کاربران شبکه ملی اطلاعات افزایش یافته و هزینه ترافیک بین الملل نیز کاهش می یابد.

شبکه های توزیع محتوا (CDN)

شبکه های توزیع محتوا نقشی کلیدی در توزیع محتوای پهن باند از قبیل ویدیو در زیست بوم شبکه ملی اطلاعات دارند؛ بنابراین به منظور توسعه چرخه زیست بوم تحویل محتوا به کاربران نهایی با دسترس پذیری و کارآیی بالا خدمات شبکه های توزیع محتوا یکی از ارکان اساسی شبکه ملی اطلاعات خواهد بود.

سرورهای نام دامنه (DNS)

سرورهای نام دامنه یا DNSها سامانه های ترجمه نام به آدرس هم در سطح اپراتورها و هم در سطح ملی توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با کارآیی و پایداری بالا پیاده سازی شده و توسعه خواهند یافت.

دروازه های ایمن مرزی

توسعه درگاه های اتصال به اینترنت در اختیار شرکت ارتباطات زیرساخت است و به وسیله گذرگاه ایمن مرزی نسبت به برقراری ارتباط با شبکه اینترنت اقدام می نماید.

شبکه های اختصاصی؛ زیرساخت های دارای شبکه ارتباطی مستقل

تمامی زیرساخت های حیاتی و حساس موظف به اجرای شبکه های اختصاصی امن برای ارتباطات داخلی خود هستند. این شبکه ها دارای استقلال حداکثری از شبکه های عمومی کشور بوده و ارتباطات آن ها به وسیله گذرگاه های ایمن داخلی تحت مدیریت خود با شبکه های عمومی کشور و شبکه های خارجی برقرار خواهد شد.

زیرساخت های دارای شبکه های مجازی مستقل بر بستر شبکه های عمومی

تمامی دستگاه های اجرایی و حاکمیتی کشور به منظور برقراری ارتباط داخل دستگاهی باید از شبکه های عمومی به صورت مدیریت شده استفاده نمایند و ارتباطات آن ها به وسیله گذرگاه های ایمن داخلی با شبکه های عمومی کشور و شبکه های خارجی برقرار خواهد شد.

بخش G2G شبکه ملی اطلاعات

اتصال شبکه های اختصاصی دستگاه ها با یکدیگر به صورت امن و پایدار صرفا باید به وسیله مراکز ملی تبادل اطلاعات (NIX) صورت گیرد.

اجزاء زیرساخت اطلاعاتی شبکه ملی اطلاعات را شرح دهید و وظایف هر یک از اجزاء در این لایه چیست؟

در ساختار کلان لایه زیرساخت اطلاعاتی شبکه ملی اطلاعات عناصر اصلی شامل مراکز داده و زیرساخت های ابری وجود دارد که نقشی کلیدی ایفا می نمایند و به این بخش هم خواهم پرداخت.

مراکز داده در لایه زیرساخت

در این لایه، مراکز داده شامل مراکز داده عمومی و مراکز داده اختصاصی و قطب های مراکز داده است.

مراکز داده عمومی به منظور ارایه خدمات به عموم کاربران و کسب وکارها خصوصا کسب وکارهای نوپا در کشور توسط بخش خصوصی ایجاد می شوند.

مراکز داده عمومی دارای مجوز به عنوان جزئی از شبکه ملی اطلاعات، به مرکز تبادل اطلاعات شرکت ارتباطات زیرساخت به صورت مستقیم متصل خواهند شد.

مراکز داده اختصاصی توسط دستگاه ها و نیز کسب وکارهای عظیم جهت ارایه خدمات خود ایجاد می گردد. ضروری است در مورد دستگاه ها، ایجاد و توسعه مراکز داده تنها در صورت احتیاج جدی انجام گردد، در غیر این صورت از مراکز داده عمومی یا مراکز داده اختصاصی سایر دستگاه ها استفاده گردد.

قطب های مراکز داده هم به منظور توسعه زیرساخت های اطلاعاتی شبکه ملی اطلاعات، قطب مراکز داده در کشور با سرمایه گذاری بخش خصوصی ایجاد خواهد شد.

در مراکز داده عظیم، حداقل 3 قطب مرکز داده و هریک دارای حداقل سه مرکز داده ایجاد خواهد شد.

ایجاد مراکز تبادل ترافیک بین الملل (IIXP) و میزبانی شبکه های توزیع محتوای بین الملل (ICDN) این مناطق را به هاب تبادل ترافیک و اطلاعات منطقه تبدیل می کند

مناطق آزاد ارتباطات و فناوری اطلاعات

تعداد محدودی منطقه آزاد با ظرفیت ارتباطی بالا و مطمئن در کشور ایجاد می گردد. در این مناطق مراکز خدمات ابری بین المللی ساخته می شوند که علاوه بر میزبانی مراکز تبادل ترافیک بین الملل و محتوای پرطرفدار خارجی در داخل کشور، امکان حضور شرکت های داخلی در بازارهای بین المللی را فراهم می سازد. ایجاد مراکز تبادل ترافیک بین الملل (IIXP) و میزبانی شبکه های توزیع محتوای بین الملل (ICDN) این مناطق را به هاب تبادل ترافیک و اطلاعات منطقه تبدیل می کند.

زیرساخت های ابری

زیرساخت های ابری شامل زیرساخت ابر عمومی و زیرساخت های ابری اختصاصی است.

زیرساخت ابری عمومی یکپارچه توزیع شده به منظور عرضه کامل، با کیفیت و امن زیرساخت یکپارچه ابری در جهت توسعه کسب وکارهای نوآفرین و ارایه خدمات ابری به دستگاه ها ایجاد خواهد شد.

زیرساخت های ابری اختصاصی هم زیرساختی است که بخش خصوصی به منظور ارایه خدمات ابری در کشور نسبت به ایجاد آن جهت ارایه سرویس اقدام خواهد نمود.

انتهای پیغام/