ما و خروج از بحران کرونا - سیلور 7

به گزارش خبرنگاران، علی ربیعی، دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری و سخنگوی دولت، در ستون دولت نامه روزنامه ایران نوشت: :ویروس کرونا فقط یک بحران در نظام سلامت و حوزه بهداشت نیست. بی تردید این یک بحران مالی، اجتماعی، فرهنگی و حتی با عواقبی در سیاست داخلی و بین المللی است. عرصه های این بحران فراتر از عرصه بهداشت و درمان، حوزه های فرهنگ، اقتصاد و سیاست و حتی روابط انسان ها با یکدیگر را درخواهد نوردید. بر همین اساس برای خروج از این بحران مجموعه ای از اقدامات ضروری است. من در آینده دیدگاه خود را درباره جامعه ایران و جامعه جهانی در پسابحران خواهم نوشت. مهم ترین اقدام ما در این مسأله افزایش تاب آوری نظام درمان و بهداشت در مقابل ویروس کروناست. باید همه ما طوری در کنار نظام سلامت بایستیم تا مقابله کنندگان صف مقدم نشکنند. بنابراین هر یک از ما باید پاسدار کادر نظام سلامت باشیم. هر کسی هر جایی کاری از او بر می آید، حتی با یک لبخند باید نثار اینان کنیم. در این یادداشت به چند نکته از موارد اجتماعی و مالی برای عبور از بحران اشاره می شود:

1) مسأله اعتماد: واگیرهراسی تأثیر زیادی بر روابط انسانی، عاطفی و اجتماعی انسان ها خواهد داشت و می شود پیش بینی کرد اعتماد به سلامت طرف مقابل پایه های دوری و نزدیکی ارتباطات را شکل خواهد داد. برگرداندن و احیای اعتماد تضعیف شده در همه سطوح افقی، عمودی و مورب از اولویت مباحث است. این اعتماد باید بین دولت و جامعه، جامعه با جامعه و جامعه با افراد به شکل بنیادین و اصولی تقویت شود. اعتماد اجتماعی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم سرمایه اجتماعی زمینه ساز مشارکت و همکاری بین اعضای جامعه و در شرایط عبور از بحران نقشی سازنده و اثرگذار دارد. متأسفانه در حال حاضر مسائل ناشی از شیوع بیماری سوار بر بی اعتمادی های گذشته شده و با اعتماد لطمه خورده غلبه بر بحران با مشکل روبرو می شود. این مشکل مختص ایران نیست. به طور مثال در کشورهای توسعه یافته ای مانند کانادا یا استرالیا هم کمبود مواد بهداشتی و ژل ضد عفونی وجود دارد و حتی در بیان واقعیت، کتمان های آشکار دارند. نگاه کنید به کشورهای همسایه، منطقه و حتی توسعه یافته. از این رو باید گزاره های اعتمادسازی مجدداً از حیث کارکرد مورد بازبینی قرار گرفته و زمان پساکرونایی مورد بررسی دقیق و موشکافانه قرار گرفته و تلاش شود تا اعتماد از دست رفته بازسازی شود.

2) سبک زندگی سلامت و زندگی مشارکتی: در حین بحران و برای عبور از آن باید نوعی زیست تقویت کننده مشارکت جمعی در غلبه بر بحران را تجربه کنیم. نقش نهادهای مدنی باید پررنگ تر شده و فعال تر وارد عرصه اجتماع شوند. ما برای عبور از بحران نیازمند تشکل های مدنی معطوف به معاضدت اجتماعی متاثر از کرونا هستیم. در کنار آن سبک مصرف و زندگی توأم با سلامت آموزش داده شده و نهادینه شود؛ چرا که ممکن است پس از پشت سر گذاشتن این بحران، بیماری های جدید و فراگیر دیگری در سطح جهان پدید آید که لازمه مقابله با آن تغییر سبک زندگی با لحاظ کردن مؤلفه های سلامت است.

3) انتقاد سازنده: در این روزها به طور بی نظیری شاهد اطلاع رسانی، نقد دولت و دستگاه ها و اقدامات آنان هستیم. من این فرآیند را مغتنم و مفید می دانم، منتهی بین این اقدام و روندهای نادرستی که منجر به کاهش سرمایه اجتماعی امروز ما در حین بحران کرونا شد، تفکیک قائلم. عملیات روانی تخریب دولت منتخب که متأسفانه از همان فردای انتخابات ریاست جمهوری به شیوه مسلط برخی رسانه های داخلی تبدیل شد، امروز میوه های زهرآگین خود را در آلوده سازی کل فضای سیاسی و در کاهش کل سرمایه اجتماعی به برگ و بار نشانده و از مقاصد اولیه آن رسانه ها بسی فراتر رفته. متاسفانه در حال حاضر مسائل ناشی از سرمایه اجتماعی در عبور پیروز از بحران مانع ایجاد می کند. بنابراین آنانی که نقد سازنده می کنند و در فضای مجازی به نوشتن و انتشار مشغولند همه باید به این درک مشترک برسیم اعتماد و سرمایه اجتماعی عمومی عامل شتاب دهنده عبور پیروز از بحران خواهد بود.

4) دولت الکترونیک: برای عبور از بحران ناگزیر بخش اعظمی از ارتباطات مستقیم انسانی و چهره به چهره و رودررو را باید به فضای مجازی انتقال دهیم. بنابراین تقویت زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند منجر به ارتباط الکترونیکی در تمام فرآیندهای مالی و فرهنگی مانند آموزش و تجارت برای عدم تعطیلی فعالیت های مالی و اجتماعی باشد.

تجهیز زیرساخت های تجارت الکترونیک، آموزش مجازی و سیاستگذاری برای ایجاد جامعه ای که تماس های فیزیکال سنتی را رها کرده و به جهانی مجازی روی می آورد و تحقق سیاست های نظام اداری را بدون نیاز به مراجعات حضوری فراهم کند از جمله اقداماتی است که باید به سرعت هرچه بیشتر در این شرایط صورت دهیم. به این ترتیب علاوه بر کاهش مراجعات مردمی، سرعت و کیفیت ارائه خدمات هم بالاتر می رود.

5) افزایش همکاری با جامعه جهانی: باید درک جدیدی از جهانی شدن را نهادینه کنیم، اعتنا به تجربه های مشترک و پیروز بشری، احترام به فهم مشترک بشر، تکریم به علم جهانی و تجربه های جهان مدرن، تعامل با نهادهای مورد تکریم عصر جدید می تواند دستاورد این روزهای سخت باشد.

اکنون ویروس کرونا در بیش از 100 کشور جهان انتشار یافته است. البته این نخستین بار نیست که جهان شاهد شیوع بیماری های مسری است اما به نظر می رسد کرونا به دلیل گستردگی و سرعت شیوع بیماری به آن دسته از بیماری های نادر اپیدمیک اضافه شده که سراسر جهان را درنوردیده اند.

مقارن شدن این رویداد با رونق دریافت ناسیونالیسم و جنبش های راستگرا و محافظه کار در غرب که خواستار اعاده مرزهای ملی و واپس نشستن از رویکردهای مالی و سیاسی که در بیشتر از نیم قرن گذشته، عامل وحدت منافع و رویه ها در میان تعدادی بیشماری از جهان بوده، می باید رهبران جهان را به تأملی دوباره درباره شرایطی که سیاست در قرن بیست و یکم بر آن بنا شده، تشویق کند. جهانیی که در آن زندگی می کنیم، فشرده تر از آن است که بالا بردن دیوارها و پناه دریافت در پس مرزهای جغرافیایی بتواند ما را در برابر خطرات ایمن کند. هنگامی که دونالد ترامپ در کمال ناآگاهی از شعار اول امریکا رونمایی می کرد، بسیاری از روشن اندیشان نیز از عمق خطای چنین عقیده ای پرده برداشتند. امروز که امریکا با وجود انکار و تکذیب خطر کرونا توسط دولت این کشور، خاتمه خود را در روبروه ای رو به گسترش با این بیماری می بیند، باید بیش از قبل پی برده باشد که در جهانی به هم وابسته، گاهی برای دفاع بهینه از خود، باید ابتدا به دفاع از دیگرانی شتافت که در معرض تهدیدی مشابه هستند. اگر خصومت امریکا با چین و شاید نوعی خرسندی از مصیبتی که چین گرفتار آن شد، در کار نبود و اگر تحریم های بی سابقه علیه ایران که فشار هنگفتی بر توانایی مالی ما وارد آورده، وجود نداشت، امروز ابعاد شیوع این بیماری نیز کمتر می بود و شاید هرگز این ویروس مرگبار به سرزمین امریکا نمی رسید.

کرونا یکبار دیگر به جهان آموخت که نمی توان امنیت را برای خود به بهای ناامنی برای دیگران به دست آورد. یا همه با هم پیروز می شویم یا همه با هم شکست می خوریم.